تولید زباله و کاهش منابع در بسیاری از کشورها یکی از مهمترین نگرانی‌هاست بنابراین افزایش بازیافت زباله خانگی به عنوان ابزاری برای کاهش این مشکلات در بسیاری از این کشورها در نظر گرفته شده است. بازیافت چیزی است که هر فردی برای حفظ محیط زیست و استفاده بهینه از منابع می‌تواند انجام دهد.
بازیافت چیست؟
بازیافت به معنی استفاده از مواد مصرف شده برای تولید و ساخت مجدد همان کالا یا کالای قابل استفاده دیگر با هدف کاهش آلودگی زیست محیطی و صرفه اقتصادی تولید محصول نسبت به تولید از مواد اولیه خام است. بازیافت از منظر کاهش آلودگی گازهای گلخانه‌ای نیز مفید است و می‌تواند منجر به کاهش تولید این نوع گازهای مضر شود و همچنین انرژی کمتری نسبت به تولید از صفر دارد.
بازیافت زباله‌های خانگی
بازیافت زباله خانوارها به میزان زیادی به کمک‌های داوطلبانه خانواده‌ها متکی است. برخی کشورها برای برانگیختن افراد برای بازگرداندن زباله خانگی به چرخه بازیافت از مشوق های اقتصادی و اجتماعی استفاده می‌کنند. در برخی دیگر، چنین مشوق‌ها و برانگیزاننده‌ها اندک و یا وجود ندارد. شهرداری‌ها و سازمان‌های مرتبط با بازیافت پسماند و زباله‌های خانگی در بسیاری از کشورها امکانات بازیافت (سطل، کیسه زباله و غیره) را که تقریباً هیچ مجرای رسمی ندارند، فراهم می‌کنند.
با این وجود، تلاش اصلی را خانوارها انجام می‌دهند مانند جمع‌اوری زباله، تفکیک زباله‌های قابل بازیافت از غیر قابل بازیافت، مرتب سازی، شستشو، حمل و نقل زباله‌ها، حتی اگر هیچ مشوق اقتصادی وجود نداشته باشد. این بدان معنی است که انگیزه‌های غیر اقتصادی برای فعالیت‌های بازیافت خانگی خیلی مهم هستند.
هنگامی که انگیزه‌ها ذاتی باشند، ممکن است معرفی مشوق‌های اقتصادی یا مقررات دیگر بر نحوه نگاه خانواده‌ها به نقش خود در ارائه خدمات بازیافت تأثیر بگذارد. بنابراین برای رسیدن به هدف افزایش بازیافت زباله‌های باید از بهترین ابزارهای فرهنگی و اجتماعی استفاده شود، و اینجا درک اینکه کدام مکانیسم یعنی مشارکت داوطلبانه خانواده‌ها یا مشوق‌های اقتصادی بهترین تاثیر را می‌تواند در افزایش بازیافت بگذارد مهم است و همچنین همیشه به یاد داشته باشید که فرهنگ سازی و فراهم کردن زیرساخت بازیافت، اصلی است که باید فراهم شود و خانواده‌ها از نظر فرهنگی و ذهنی باید به چنین آمادگی برسند.
عوامل تاثیر گذار بر بازیافت زباله خانگی
به طور کلی عوامل مختلفی برای بازیافت زباله خانگی می‌توانند موثر باشند که به ترتیب به انگیزه‌های مالی و اقتصادی، فراهم کردن زیر ساخت، تجهیزات بازیافت و در دسترس بودن، مشوق‌های ذاتی و داوطلبانه، صرفه اقتصادی بازیافت نسبت به تولید از ابتدا، هنجارهای اخلاقی، توجه به آینده و نسل بعدی و غیره می‌توان اشاره کرد.
برنامه بازیافت زباله خانگی موضوع جدیدی نیست و از زمان‌ها دور طرح بهینه سازی استفاده و بازیافت زباله کلید خورده است و اهداف آنها بیشتر رساندن تولید زباله به صفر بوده است اما این امر چه مقدار اتفاق افتاده است؟ و ما چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟
فراهم کردن زیر ساخت از طریق دولت‌ها یکی از مهمترین بخش‌های جمع‌آوری و بازگرداندان زباله به چرخه بازیافت است. اگر این زیر ساخت فراهم نباشد تلاش افراد برای بازگرداندن زباله‌ها به چرخه بازیافت خیلی به نتیجه مثبت و اثرگذاری منجر نخواهد شد. در مواردی که خانوادها به بخشی از زیرساخت‌های لازم دسترسی نداشته باشند می‌توانند زباله‌های قابل بازیافت خود را داخل کیسه زباله‌ها قرار داده و سپس با نوشتن محتویات داخل کیسه زباله‌ها، آنها را به مراکز بازیافت تحویل دهند.
چه نوع زباله‌های خانگی بیشتر قابلیت بازیافت دارند؟
ضایعات کاغذ:
وسایل زباله کاغذی شامل کتاب، روزنامه، مجله، جعبه‌های مقوایی و پاکت نامه است.
ضایعات پلاستیکی:
وسایل شامل کیسه‌های پلاستیکی، بطری‌های آب و بسته‌بندی‌های پلاستیکی است.
ضایعات شیشه ای:
تمام محصولات شیشه‌ای مانند بطری‌های شکسته، بطری‌های نوشیدنی‌های شیشه‌ای و غیره قابل بازیافت هستند.
ضایعات آلومینیوم:
قوطی های نوشابه، رب گوجه فرنگی، آب میوه و سایر قوطی های دیگر قابل بازیافت هستند.
با جمع آوری این مواد، آنها به واحد بازیافت ارسال می‌شوند که در آن همه ضایعات از هر نوع، ترکیب و خرد شده سپس ذوب و به مواد جدید جهت تولید تبدیل می‌شوند.
اهمیت و مزایای بازیافت زباله
بازیافت کمک می‌کند تا از محیط زیست محافظت شود: این امر به این دلیل است که مواد زباله قابل بازیافت احتمالاً در محل دفن زباله سوزانده شده یا به پایان می رسید که باعث افزایش آلودگی هوا، زمین، آب، ازبین رفتن طبیعت و حیوانات و کاهش خاک حاصلخیز می‌شد.
بازیافت منابع طبیعی را ذخیره می کند:
بازیافت زباله بیشتر بدان معنی است که ما به منابع خام (طبیعی) که قبلاً به صورت انبوه استفاده و بهره برداری شده و کمیاب و محدود نیز هستند خیلی وابسته نخواهیم بود.
بازیافت باعث صرفه جویی در انرژی می شود:
برای تولید اقلام با مواد اولیه انرژی بیشتری نسبت به تولید از طریق فرایند بازیافت لازم است. این بدان معناست که بازیافت زباله خانگی از نظر انرژی کارآمدتر بوده و باعث کاهش قیمت محصولات می‌شود.
بازیافت باعث ایجاد مشاغل می شود:
افراد برای جمع آوری، مرتب سازی و کار در شرکت‌های بازیافت کار می‌کنند و برخی دیگر نیز به شرکت‌هایی که با این واحدهای بازیافت کار می‌کنند جذب می‌شوند.
چند نکته مهم در مورد جمع‌آوری و بازیافت زباله خانگی
آیا قرار دادن و آویزان کردن کیسه زباله‌های قابل بازیافت از سطل‌های زباله کار درستی است؟
بدون شک نه، زیرا در خیلی مواقع زباله‌های قابل بازیافت آویزان از سطل‌های زباله تفکیک نمی‌شود. بنابراین مواد قابل بازیافت را جدا کرده و با قراردادن در یک کیسه زباله به مراکز بازیافت تحویل داده شود تا به فرایند و چرخه بازیافت برگردد.
چه چیزایی را داخل سطل زباله و کیسه زباله می‌توانیم قرار دهیم؟
زباله‌هایی که قابل بازیافت نباشند را می‌توانید در سطل زباله عمومی قرار دهید. از قرار دادن غذاهای اضافی در داخل سطل زباله پرهیز کنید چون بسیاری از این غذاها با بسته‌بندی با کیسه فریزر و قرار دادن در فریزر، می‌تواند در وعده‌های غذایی بعدی مورد استفاده قرار گیرد یا به ارگان‌های خیرخواهانه ارائه شود. همچنین از قرار دادن آجر، باتری ماشین، لوازم الکترونیکی و اقلام قابل بازیافت در سطل زباله‌های عمومی خوداری کنید و زباله‌های با این ویژگی‌ها به مراکز بازیافت به صورت تفکیک شده ارائه شوند.
